در هنگام تصمیم گیری برای انتخاب مقصد سفر ، با شنیدن نام جزیره قشم اکثرا به یاد مراکز خرید میفتند و کمتر کسی هست که برای تفریح و گردش به این جزیره سفر کند. در صورتی که با خرید بلیط هواپیما و یا با ماشین شخصی و .. به قشم سفر کرده اید حتما زمانی را به بازدید از مکان های دیدنی این جزیره اختصاص دهید. جزیره قشم یکی از منابع اصیل باستانی و جزو میراث فرهنگی و طبیعی ایران و جهان است.
ژئوپارک جزیره قشم، نخستین و تنها ژئوپارک خاورمیانه است که در سال 2006 در یونسکو به ثبت رسیده. ایران ششمین کشور دارای ژئوپارک در آسیاست. ژئوپارک ها مکان هایی با پدیده های شگفت آور زمین شناسی و جالب توجه به شمار می آیند و ممکن است دارای آثار بوم شناسی، باستان شناسی، تاریخی و میراث فرهنگی و طبیعی باشند.
ژئوپارک قشم داری 25 ژئوسایت است از جمله: دره ستارگان، کورکوراکوه، بام قشم، دره تندیس‌ها، دره شور، تنگه چاهکوه، نمکدان، کریان، موزه ژئوپارک، پهنه‌های گلی، ساحل کرق، دره قاضی، تنگه اولی، بصیرا، چاکویر، جزایر ناز، ژئو لینک، باسعیدو، خلیج دیرستان، جنگل حرا، ساحل تخم‌گذاری لاک‌پشت‌ها، صخره خرچنگ‌ها، روستای لافت، غار خربس، تالاب پرندگان دو کوهک و تنگه چاهکوه است که در ادامه به تعدادی از آنها اشاره میکنیم.
1- جنگل حرا
جنگل حرا یا جنگل مانگرو یکی از جاذبه های طبیعی و بسیار زیبا در جنوب کشور عزیزمان ایران است. بخش بزرگی از این جنگل از مکان های دیدنی قشم به شمار رفته و بسیار پر طرفدار است. این جاذبه شهرت جهانی دارد و جزو جاذبه های دیدنی قشم و میراث طبیعی کشور به شمار می رود.
جذابیت این جنگل در زمان هاییست که این درختان در آب فرو رفته اند و پس از پایین رفتن آب، جنگلی فوق العاده شگفت انگیز با جزایری ناشناخته و هیجان انگیز را جلوی دیدگان گردش گران به نمایش می گذارد.
جنگل حرا واقع در شمال غربی جزیره قشم با وسعتی معادل ۸۲,۳۶۰ هکتار در سال ۱۳۵۱ به‌عنوان “منطقه حفاظت شده حرا” معرفی گردید؛ سپس در سال ۱۳۵۴ با افزایش وسعت به ۸۵,۶۸۶ هکتار، عنوان پارک ملی را به خود اختصاص داد.
این جنگل دیدنی قشم در سال ۱۳۵۶ به شبکه جهانی انسان و زیست‌کره یونسکو ملحق شد.
این منطقه هم اکنون توسط اداره کل محیط زیست استان هرمزگان محفاظت می‌شود.
2- جزایر ناز یا در گویش محلی “دوکرده”
متشکل از دو جزیره فاقد ساحل شنی احاطه شده با دیوارهای صخره ای با ارتفاع 5 تا 10 متر. در زمان جزر آب این جزیره با باریکه ای یک کیلومتری از شن های رنگی به جزیره قشم متصل است پدیده ای بسیار شگفت آور از جاذبه های دیدنی قشم به نام تامبلو .
جزایر ناز در زمان مد، فقط از ساحل قشم نمایان است؛ اما زمانی که سطح آب پایین می‌رود، راه نسبتا باریکی با قابلیت پیاده روی بین این دو جزیره باز می‌شود. در واقع دو جزیره قشم و ناز مدام به ساحل متصل و دوباره جدا می‌شوند؛ به همین دلیل به این جزایر، ناز می‌گویند؛ گویی دریا هر روز محکوم به کشیدن ناز این جزایر کوچک در نزدیکی ساحل است.
3- دره ستارگان
از دیگر مکان های دیدنی قشم با قدمت بیش از 2 میلیون سال (دوره زمین‌شناسى سنوزوئیک) که از پدیده های زمین شناسی شامل: دیواره های بلند، ستون های عظیم و مخروط های نوک تیز است و در اثر عوامل طبیعی از جمله فرسایش ناشی از رگبارهای فصلی، آب های سطحی و تندبادها شکل گرفته و دارای لایه ها و حفره های متعدد در ستون هاست.
دره ستارگان یکی از پرطرفدارترین ژئوسایت‌ها در قشم است که مردم محلی به آن، “استاله کفته” یا “استار افتیده” به معنای «ستاره افتاده» می‌گویند. بومی‌های این منطقه معتقدند که برخورد یک ستاره (شهاب سنگ) به زمین، باعث پرتاب‌شدن سنگ و خاک به هوا شده و در نتیجه آن این دره شکل گرفته است و به همین دلیل آن را ستاره افتاده نامیده‌اند.
به دلیل بکر بودن این مکان ستاره های آسمان در شب کاملا ملموس و دست یافتنی به نظر می رسند. برای عکاسی در شب و تماشای ستارگان این مکان را ازدست ندهید.
4- تنگه چاه کوه
فرسایش ناشی از باد و باران در طی میلیون ها سال صخره ها و تندیس هایی را روی سنگ های رسوبی در تنگه چاهکوه با عمق 100 متر در مجاورت روستای چاهوی، از دیگر مکان های دیدنی قشم به وجود آورده است.
در کف این دره، حفره هایی کم عمقی قراردارد که محل ذخیره آب های جاری به شمار می روند. گذشتگان آب این دره را مقدس دانسته و برای درمان بیماری ها و شفا استفاده می کردند.
بازدید از این مکان برای افراد عادی ساده نیست و گاهی نیاز به مهارت های کوهنوردی و صخره نوردی دارد. ساعت مناسب برای بازدید از 8 صبح تا 17 عصر بوده و حدودا 3 ساعت زمان می برد.
5- غار خربس
در دنباله چین خوردگی های رشته کوه زاگرس “غار خربس” دارای پیشینه ای از دوران مادها با معماری عجیب و پر رمز و راز قرار گرفته که از دیگرجاذبه های دیدنی قشم است. این غار در 17 کیلومتری قشم واقع شده دارای معماری صخره ای، احاطه شده توسط تپه های مرجانی کوتاه و بلند است و به عقیده برخی از محققان نیایشگاه مهرپرستی یا پرستشگاه آناهیتا (خدای آب) بوده است.
ساختار این غار مشابه دخمه های آذربایجان، کردستان، لرستان، اهواز، شوشتر و بوشهر است.
دلیل شکل گیری این غار فروکش کردن آب دریا در کوه و ایجاد حفره های تودرتو بوده و مردمان نیز شکل خاصی به این اثر بخشیده اند.
روایت های دیگر حاکی از آن است که مردم این منطقه پیرو آیین زرتشت شدند و از آن به عنوان «استودان» استفاده می‌کردند؛ یعنی جایی که استخوان های مردگان را در آیین زرتشت نگه می‌دارند.
نظریه دیگر هم بر این مبناست که این غار پناهگاه بومیان در زمان حمله دزدان دریایی بوده است.
6- غار نمکدان
قدمت غار نمکی قشم به 570 میلیون سال قبل (دوره کامبرین) یعنی خیلی قبل تر از پیدایش دایناسورها می رسد و متعلق به زمان پیدایش تریلوبیت ها (بندپایان اولیه) است. این غار دارای قندیل های نمکی زیادی است که قندیل های جوان آن متعلق به 6 میلیون سال قبل هستند(زمان تکامل انسان ها).
این گنبد نمکی از سنگ های آذرین به وجود آمده و ترکیبی از سنگ و نمک است. این غار محلی برای استخراج نمک خوراکی و طبی است و جاذبه ی گردشگری نیز دارد. این غار در سال 1390 به عنوان یک اثر طبیعی در میزاث فرهنگی ایران به عنوان یک ژئوسایت در قشم به ثبت رسیده و اگر بدون تغییر باقی بماند به تنهایی در لیست میراث جهانی ثبت می شود.
نهر آب نمک در این غار از دیگر جاذبه های دیدنی قشم است و قسمت های سرخ رنگ بستر این چشمه که از رسوبات نمک و گل اُخرا (خاک نسوز) تشکیل شده توجه بسیاری را به خود جلب می کند. وجود ترکیبات دیگری همچون آهن و هماتیت نیز در پیدایش این رنگ بی اثر نیست. جریان آب در این نهر ها گاهی به حدی شفاف می شود که میتوان انعکاس قندیل ها را در آن ببینید و شگفت زده شوید.
یکی دیگر از شگفتی های این غار مشاهده بیش از ده رنگ مختلف در دالان های این گنبد نمکی عظیم است و لزوما تمام بخش های آن سفید رنگ نیست.
7- دشت بوخو
در قلب گنبد نمکی جزیره در نزدیکی بندر دولاب، بلندترین قله جزیره قشم کوهی به نام بوخو با ارتفاع 350 متر قرار دارد. در کوهپایه این کوه دشت وسیع و سرسبزی قرار گرفته که پس از زمستان های پر باران بسیار سبز و دیدنی است. این دشت پناهگاه امنی برای خرگوش ها، آهوها، زنبورهای عسل، روباه ها و رشد انواع گونه های گیاهی می باشد که بلندی بوته های این دشت گاها با یک متر هم می رسد. مسیرهای منتهی به این دشت بسیار صعب العبور بوده و به همین دلیل هم فضای بکر و آرامش بخشی را دارد. این دشت از سرمایه های زیستی جزیره قشم به شمار می رود.
8- خلیج دیرستان
قرار گیری جزیره هنگام با فاصله کمی از قشم، پناهگاهی مناسب و امن برای بسیاری از آبزیان خاص ازجمله: انواع پستانداران دریایی، لاک پشت های دریایی، ماهی های زینتی و شیلاتی و تنوع زیاد بی مهرگان دریایی.
دلفین بینی بطری از پستانداران دریایی بسیار مهم این زیستگاه مرجانی بوده و به خاطر شرایط خاص زیستی جزیره، در این منطقه حضور دائمی دارد.
9- صخره خرچنگ ها
همان طور که مشخص است این ساحل صخره ای، زیستگاه گونه های مختلفی از خرچنگ هاست. روی این ساحل صخره ای طبقات سنگی از نهشته های آهکی تشکیل شده است و روی آن آثاری از فعالیت جانوران دریایی قابل مشاهده است.
10- بندر لافت
وجود جاذبه های متعدد تاریخی و طبیعی از جمله: اکو موزه، اسکله باستانی، چاه های تلا، ساحل و معماری بی نظیر و نخلستان ها در روستای تاریخی لافت معروف به روستای بادگیرها؛ به تعداد جاذبه های دیدنی قشم افزوده است.
قدمت این روستا به هزاره اول قبل از میلاد مسیح می رسد. و از اولین سکونت های مردم در قشم بوده است.
بسیاری از تاریخدانان منطقه ای مشهور به هلال (شکل کنونی جزیره قشم) را به عنوان مهد تمدن بشری می‌شناسند؛ منطقه ای که در قسمت جنوبی خود، به سواحل خلیج فارس می‌رسد؛ بنابراین میتوان این طور اظهار کرد که کرانه های خلیج فارس نقطه آغاز تمدن بشری هستند و شواهدی نیز حاکی بر آن است که به احتمال زیاد خلیج فارس اولین دریایی بوده که انسان بر روی آن کشتی رانی کرده است.
طبق همین شواهد تاریخی، فنقیان، سومریان، بابلیان و ایلامیان و سپس ایرانیان، یونانیان و اعراب اولین گروه های انسانی و اولین تمدن‌های تاریخی بودند که در آب‌های خلیج فارس به کشتیرانی پرداخته‌اند. در ضمن باید بدانید که بقایای گورهای باستانی در ایلام و بحرین و کاوش های مقدماتی باستان شناسان در پیرامون بندر لافت، همه و همه شواهدی هستند که آغاز تمدن از این نقطه را تایید می‌کنند.
11- بام قشم
ارتفاعات گسترده ای در غرب جزیره قشم که بر فراز آن می توانید مناظر زیبایی از جنگل های حرا، سواحل جزیره و مناظر بی بدیل فرسایش ژئوپارک را مشاهده کرد. بام قشم از فلات ها و از مهمترین جاذبه های دیدنی قشم است.
محققان باستان شناسان طی تحقیقات و پژوهش‌های گسترده در بام قشم، قطعات سنگی پرداخت شده، ساختاری شبیه به فاضلاب یا زهکشی، محوطه های زندگی، چند فضای بسته نسبتا سالم شبیه به آغل حیوانات یا انبار، و ابزارها و وسایلی را کشف کرده‌اند که نشان از زندگی انسان های اولیه در این منطقه دارند. قدمت اشیای کشف شده در بام قشم را بیش از ۱۵۰ هزار سال (اواخر پارینه سنگی قدیم و پارینه سنگی میانی) تخمین زده‌اند. کشف این ابزارها وجود نئاندرتال ها را در دوره پارینه سنگی در این جزیره اثبات کرد.
12- تنگه چاکاویر
تنگه چاکاویر یکی دیگر از مکان های دیدنی قشم است که در طی میلیون‌ها سال بر اثر تندبادها و فرسایش آبی به وجود آمده است.
حفره ها و فرورفتگی های مقعر روی دیواره های سفید مایل به خاکستری این ژئوسایت هر بیننده ای را به حیرت می آورد. حفره های کف تنگه با آب باران پر می شوند و رنگ آبی آن ها در کنار رنگ روشن دیواره ها چشم اندازی بی‌نظیر را خلق می‌کند. این تنگه در نزدیکی روستای گوران قرار گرفته و محل مناسبی برای عکاسی به شمار می‌آید.
13- کورکوراکوه
در شرق روستای گیاهدان و در 25 کیلومتری شهر قشم ژئوسایتی دیگر از جاذبه های دیدنی قشم قرار گرفته است. شکل فرسایشی و غالب این ناحیه از شست و شوی دامنه و ایجاد تراکم بالایی از سبکه شیارهای فرسایش و زهکش ایجاد شده است که بدلند یا هزاردره نامیده می شود. این ژئوسایت ارزش زیبایی شناختی بالایی دارد و منظره ای شگفت انگیز برای بازدید و عکاسی محسوب می شود.
در صورتی که با خرید بلیط ارزان هواپیما یا هر وسیله ی دیگری به این جزیره ی زیبا سفر کردید حتما از مکان های گردشگری آن دیدن کنید و خاطره ی بیاد ماندی برای خود بسازید.